Sterkenburg Overmorgen

Kasteel Sterkenburg dateert uit minstens 1261 en bevindt zich 20 km buiten de stad Utrecht. Het is één van de weinige landgoederen in privé beheer in ons land. De eigenaren van het landgoed, de familie van Helsdingen, zorgen goed voor hun landgoed en behouden de originele functie als particulier huishouden. Net als verschillende andere eigenaren van monumentale erfgoederen, is de familie geen onbekende voor de uitdagingen. Denk aan hoge onderhoudskosten en een beperkte capaciteit om opbrengst te creëren.

Hoe toveren we in de huidige snel veranderende samenleving culturele erfgoederen om tot eigendommen van waarde? Het consultancy bureau Except Integrated Sustainability gevestigd in Utrecht ontwikkelde een aanpak om routekaarten te ontwerpen die deze complexe problemen aanpakt. Afgelopen februari kwamen 15 experts van Except hiervoor samen met de eigenaren van het landgoed in een driedaagse ontwikkelsessie.

Al co-creërend kwamen ze tot een veelomvattend programma dat een nieuwe toekomst voor dit landgoed schetst. De routekaart bestaat uit korte- en lange termijn onderwerpen in thema’s als energieconsumptie, gebruikerservaring en samenleving. Het resultaat vertaalt zich naar operationele kostenreductie, een versterkt business model en het verbindt opnieuw de functie van het kasteel met bredere maatschappelijke thema’s. Dit laatste is gevangen in een inspirerend evenementenprogramma genaamd de ‘Club van Sterkenburg’. De Club voedt fora van nationale en internationale beleidsmakers op thema’s van culturele erfgoederen en duurzaamheid, waarbij zowel bedrijf als overheid worden betrokken en gekoppeld.

De operationele kostenbesparingen op korte termijn zijn mogelijk dankzij significante verbeteringen in energieverbruik, inclusief belichting, apparaten, verwarming en warm water. “In minder dan een jaar wordt een volledig terugbetaling behaald dankzij de voorspelde besparing op het elektriciteitsverbruik, zegt Jacob Verhaart, Hoofd Science bij Except.” De familie kan alle maatregelen op korte termijn zelf eenvoudig implementeren.

Het business model kapitaliseert het onbenutte potentieel van het landgoed en zet een nieuw kader neer voor de toekomst van monumentale erfgoederen in Nederland en wereldwijd.

“Ik vond het ontzettend inspirerend om te bedenken dat dit kasteel niet alleen fungeert als een plek die neemt, maar die ook wat teruggeeft aan de maatschappij”, zegt Maurits van Helsdingen. “Al vijftien jaar denken we na over de toekomst van Sterkenburg”, zegt zijn vader Jelle. “In dit proces kwam het idee van werkelijk allesomvattende perspectieven naar voren. Dit is de start van een schitterende toekomst van Sterkenburg Kasteel, daar ben ik van overtuigd.”