De Zelfrijdende Stad

Dichtbij de doorbraak

Alle grote auto-industrieën zijn bezig met het testen van zelfrijdende auto’s en start-ups verschijnen op de markt met prototypes. Uber en Google investeren in pilotprojecten terwijl Europese ministers zich buigen over aangepaste wetgeving. Maar wat heeft de samenleving aan deze ontwikkeling? Waar vragen de mensen om? En kan deze vorm van vervoer een bijdrage leveren aan de verduurzaming van steden?

Het onderzoek laat aan de hand van data- en trendanalyses zien dat het aantal beproefde systemen nu nog beperkt is, maar dat vele indicatoren erop wijzen dat een doorbraak dichtbij is. Die ontwikkeling is zowel ingezet langs het pad van goederenvervoer, van de particuliere auto en vanuit het openbaar vervoer. De grootste voordelen van zelfrijdend vervoer zijn de hoge verkeersveiligheid en de mogelijkheid om verkeer in efficiëntere banen te leiden. Omdat alle autonome (shuttle)bus voertuigen die nu op de markt komen ook nog eens elektrisch zijn aangedreven, is ook ‘zero emissie vervoer’ onlosmakelijk verbonden aan het perspectief.

Mobility as a Service

Een van de grootste effecten van autonoom vervoer is naar verwachting dat de traditionele kloof tussen autoverkeer en openbaar vervoer gaat verdwijnen. In eerste instantie door de komst van zelfrijdende ‘last mile’-oplossingen op locaties waar de autoriteiten ontheffingen verlenen voor het rijden in een afgebakend netwerk. Uiteindelijk wordt taxi-achtig vervoer zonder chauffeur zo goedkoop dat het overal gangbaar wordt en bestaande, zeker de onrendabele, bus- en tramlijnen gaat vervangen. In samenhang met de opkomst van de deelauto en deelfiets wordt vervoer via de smartphone van deur tot deur steeds makkelijker als een dienst te bestellen: Mobility as a Service. Deze en andere trends zijn in het onderzoek bij elkaar gebracht in het Research Book Self-driving City.

Visie op de Zelfrijdende Stad

De belofte van toegankelijk, veilig, schoon, comfortabel en hoogfrequent vervoer is groot. Toch zijn er ook vraagtekens te plaatsen bij de ontwikkeling. Iedere succesvolle verandering in vervoersystemen leidt tot nieuwe groei van mobiliteit. Waar dat op snelwegen door het vormen van digitaal geleide pelotons van voertuigen op smallere rijbanen uiteindelijk tot efficiënte vervoersstromen kan leiden, ligt dat anders in de stad waar ruimte schaars is en verkeer veel gemengder. Een andere vraag is de zorg over privacy en cybersecurity die mensen in toenemende mate bezig houdt. Willen en durven we straks al onze bewegingen over te leveren aan een vloot algoritmisch gestuurde robots? De Visie Zelfrijdende Stad geeft inzicht in de wijze waarop verschillende stakeholders positieve effecten van de zelfrijdende auto kunnen versterken en negatieve effecten kunnen onderzoeken en ondervangen.

Verkenningen

Parallel aan het onderzoek leverde Except een bijdrage aan concrete initiatieven voor ‘last mile’ vervoer in Schiedam, Capelle aan den IJssel, Den Haag Binckhorst en Rotterdam The Hague Airport. Deze hebben als oogmerk om op korte termijn operationeel te zijn (in het geval van de Parkshuttle de 3.0 versie van het bestaande systeem.)

In de Rotterdamse casus Oude Noorden onderzochten we de lange termijn kansen van zelfrijdend vervoer in een dichtbebouwde stadswijk.