Landschap van de Circulaire Economie

Het project onderzoekt de complexe dynamiek van materiaalstromen over landschappen. Het visualiseert de gevolgen en kansen in grootschalige tekeningen, die een allesomvattend overzicht bieden en kritische vragen oproepen. Hoe kunnen we onze leefomgeving vormgeven zodat deze zowel economisch haalbaar als ecologisch duurzaam is? Welke keuzes kunnen overheden en bedrijven maken? De kaarten verschaffen inzicht in zowel de huidige als mogelijk toekomstige cycli die zich in het landschap voordoen.

Dit project is ontwikkeld samen met Tanja Koning en mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds van de Creatieve Industrie.

Projectimpact

Het visualiseren van de circulaire economie in het ruimtelijk domein biedt aanzienlijke mogelijkheden voor de transitie naar een meer circulair Nederland. De transitiekaarten kunnen worden gebruikt in workshops, gesprekken met belanghebbenden en toegepast als onderdeel van tentoonstellingen. Ze fungeren als krachtig instrument om de complexe dynamiek van circulaire economieën inzichtelijk te maken.

Voedselstation

In 2050 is voedselverspilling aanzienlijk verminderd. Deze tekening illustreert hoe veranderingen in de voedselketen ervoor zorgen dat niet verkocht voedsel waardevol benut wordt binnen de keten volgens de ladder van Moerman.

In eerste instantie wordt het voedsel herverdeeld en gezocht naar alternatieve afzetmarkten. Het voedsel wordt opnieuw aangeboden, mogelijk tegen aangepaste prijzen. Verse producten die hun uiterste verkoopdatum hebben overschreden, worden onderzocht en geselecteerd, en indien mogelijk verwerkt tot andere producten, zoals soep, ingeblikte groenten, pastasaus, en meer. Dit vermindert aanzienlijk het afval in de levenscyclus van het product. Producten die niet langer geschikt zijn voor menselijke consumptie, worden ingezet als diervoeder, wat de vraag aan specifieke diervoederproductie vermindert. Dit draagt bij aan een besparing in energie en voedingsstoffen die anders verbruikt zouden worden.

Overgebleven voedsel wordt gecomposteerd, resulterend in vruchtbare grond die opnieuw kan worden gebruikt voor gewassen. De laatste resten voedsel kunnen worden omgezet in biogas en omgezet in energie.

Waterzuivering 2050

Een van de grote vragen rond water in 2050 is of we nog steeds genoeg schoon water uit onze kranen zullen hebben. Dit is een complex probleem; enerzijds neemt de voorraad schoon water af door lange perioden van droogte en verhoogd watergebruik. Anderzijds zien we dat we ons afvalwater steeds meer moeten zuiveren. In de waterzuivering van de toekomst zuiveren we ons afvalwater nog beter; we kunnen de voedingsstoffen uit onze urine en ontlasting (fosfaten) gebruiken voor de landbouw. Maar kunnen we ook microplastics uit het water halen? En medicijnresten? En hoe kunnen deze opnieuw worden gebruikt?

Kerkhof Zonnepanelen

In 2050 wordt alleen nog hernieuwbare energie opgewekt; ons landschap is gevuld met windturbines en zonnepanelen. Maar wat doen we met de oude exemplaren? In 2023 hebben we daar nog geen antwoord op gevonden. Hetzelfde geldt voor grote delen van windturbines.

We denken nu dat er grote opslagplaatsen zullen ontstaan waar panelen wachten op hergebruik; hoewel uit zonnepanelen veel materialen kunnen worden hergebruikt, kost het veel tijd en energie om dat te doen. Hoe maak je van dit soort producten opnieuw een haalbare businesscase?

Uitfasering Diesel

Tegen 2030 mogen auto's en vrachtwagens niet meer op diesel rijden. Dit betekent dat iedereen met een dieselvoertuig moet overstappen op een andere brandstof. Elektrisch rijden of rijden op waterstof lijken de beste opties.

Maar wat gebeurt er met de voertuigen die niet worden omgebouwd? Als deze voertuigen elders in de wereld terechtkomen, zijn we dan niet nog steeds verantwoordelijk voor de voetafdruk van het voertuig?

Bouwdepot

In 2050 worden bouwmaterialen hergebruikt. Materialen hebben een 'paspoort' waardoor ze in een database vindbaar zijn voor bouwbedrijven en architecten. Van alle gebruikte materialen worden nieuwe gebouwen ontworpen en gebouwd.

Maar hoe ziet deze nieuwe bouwmarkt eruit? Waar laten we de grote stapels balken, stenen en kozijnen? In veel gevallen kunnen bouwmaterialen goed worden hergebruikt. Het is interessant om na te denken over waar we alle materialen laten en hoe ze kunnen worden gevonden. Maar wat doen we met delen van gebouwen die geen functie meer hebben, zoals kerktorens, molens? En hoe kunnen we omgaan met betonnen funderingen?

Sneller werken aan een circulaire toekomst

Dit project onderzoekt manieren om systeemanalyse en speelse visualisatie te gebruiken om het werken aan een duurzame toekomst te versnellen. Het gebruik van deze kaarten in boeiende omgevingen met belanghebbenden helpt alle partijen om uitdagingen sneller te begrijpen, bij te dragen en te zien en op te lossen. We kijken ernaar uit om regionale en nationale overheden te helpen verkennen hoe ze deze inzichten kunnen gebruiken om hun beleid en projecten te versnellen.